Quyền của người sử dụng đất và quy định pháp lý cơ bản

Việc sử dụng đất đai ở Việt Nam được quy định chặt chẽ bởi pháp luật, nhằm đảm bảo sử dụng hiệu quả và bảo vệ tài nguyên đất nước. Vậy quyền của người sử dụng đất bao gồm những quyền nào? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, bao gồm cả quyền chung, quyền đối với từng loại đất, cũng như các nghĩa vụ cần tuân thủ khi sử dụng đất nông nghiệp, đất ở và đất thương mại, dịch vụ.

Quyền của người sử dụng đất

Theo quy định của Luật Đất đai 2024, quyền của người sử dụng đất bao gồm các quyền sau đây:

Quyền chung

Người sử dụng đất có các quyền chung như sau:

• Quyền sử dụng đất

Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới, đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, và đảm bảo môi trường. Được nhà nước bảo hộ quyền sử dụng đất hợp pháp và không bị xâm phạm trái pháp luật.

• Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất

Người sử dụng đất có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

• Quyền bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp

Khi có tranh chấp về quyền sử dụng đất, người sử dụng đất có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.

Quyền của người sử dụng đất

• Quyền được hưởng lợi ích từ đất

Người sử dụng đất có quyền hưởng các lợi ích kinh tế phát sinh từ việc sử dụng đất như thu hoạch nông sản, lợi nhuận từ các hoạt động kinh doanh, và các lợi ích khác theo quy định của pháp luật.

• Quyền được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất

Khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, người sử dụng đất có quyền được bồi thường theo quy định của pháp luật.

• Quyền khiếu nại, tố cáo

Người sử dụng đất có quyền khiếu nại, tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật đất đai theo quy định của pháp luật.

Quyền đối với từng loại

Đất nông nghiệp

• Quyền canh tác: Được phép trồng trọt, chăn nuôi và thực hiện các hoạt động nông nghiệp khác.
• Quyền sử dụng hạ tầng: Được xây dựng các công trình phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp, như hệ thống tưới tiêu, nhà kho, nhà kính.

Đất ở

• Quyền xây dựng nhà ở: Được phép xây dựng nhà ở và các công trình phụ trợ phục vụ cho sinh hoạt.
• Quyền chuyển nhượng: Được quyền bán, tặng cho, thừa kế hoặc thế chấp quyền sử dụng đất ở theo quy định pháp luật.

Đất thương mại, dịch vụ

• Quyền kinh doanh: Được phép xây dựng các công trình phục vụ cho mục đích kinh doanh, dịch vụ.
• Quyền cho thuê: Được quyền cho thuê đất hoặc các công trình trên đất để thu lợi.

Quyền của người sử dụng đất theo từng loại đất

Nghĩa vụ của người sử dụng đất

Nghĩa vụ chung

• Nghĩa vụ sử dụng đúng mục đích: Phải sử dụng đất theo đúng mục đích đã được cấp phép và không được tự ý thay đổi mục đích sử dụng khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.
• Nghĩa vụ bảo vệ môi trường: Phải tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường trong quá trình sử dụng đất.
• Nghĩa vụ đóng thuế, phí: Phải nộp đầy đủ các khoản thuế, phí và lệ phí liên quan đến sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
• Nghĩa vụ bảo quản: Phải bảo quản, giữ gìn đất và các tài sản gắn liền với đất không bị hư hỏng, mất mát.

Nghĩa vụ với từng loại đất

Đất nông nghiệp

• Nghĩa vụ canh tác: Phải đảm bảo đất được sử dụng cho mục đích canh tác, không để đất hoang hóa.
• Nghĩa vụ bảo vệ tài nguyên: Phải thực hiện các biện pháp bảo vệ tài nguyên đất, chống xói mòn, bạc màu đất.

Đất ở

• Nghĩa vụ xây dựng: Phải thực hiện xây dựng theo đúng quy hoạch, giấy phép xây dựng và các quy định liên quan.
• Nghĩa vụ đăng ký quyền sở hữu: Phải đăng ký quyền sở hữu nhà ở và các tài sản gắn liền với đất theo quy định pháp luật.

Đất thương mại, dịch vụ

• Nghĩa vụ kinh doanh hợp pháp: Phải đảm bảo hoạt động kinh doanh, dịch vụ trên đất tuân thủ quy định pháp luật.
• Nghĩa vụ an toàn: Phải thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho người lao động và khách hàng trong quá trình sử dụng đất cho mục đích thương mại, dịch vụ.

Nghĩa vụ của người sử dụng đất

Kết luận